Obecnie nastolatków dotyka wiele uzależnień związanych z Internetem np. hazard online, uzależnienie od gier, czy zakupoholizm oraz uzależnienie od mediów społecznościowych. Około 12% nastolatków w Polsce nadużywa Internetu. Poważne nadużywanie Internetu powodujące szkody dla zdrowia psychicznego i fizycznego. Aż 21% osób w wieku 15 - 24 lata doświadcza uzależnienia od korzystania z telefonu oraz mediów społecznościowych a 1/3 polskich nastolatków nie wyobraża sobie życia bez telefonu. FOMO czyli lęk przed odłączeniem jest często występującym zjawiskiem wśród młodzieży.

Przyczyny i negatywne skutki FOMO oraz innych e-uzależnień

           Główną przyczyną występowania FOMO wśród młodzieży jest fakt, że wiedza o tym co robią ich przyjaciele oraz bycie z nimi w stałym kontakcie pozwala poczuć im, że są ważną częścią grupy. Akceptacja i poczucie przynależności do grupy rówieśników jest jedną z najistotniejszych potrzeb rozwojowych u dzieci. Nastolatkowie uzależniają swoją samoocenę od odzewu, z jakim spotykają się ich poczynania w sieci. Porównują własne życie z wyidealizowanym obrazem życia innych osób, zamieszczonym w sieci. 

Ma to negatywne skutki na samopoczucie młodzieży, pogarsza ich samoocenę i obniża poczucie satysfakcji z życia. Stan psychiczny dziecka jest zależny od odbioru przez innych treści, które zamieszcza ono w sieci. Nastolatkowie z wysokim FOMO, na brak możliwości korzystania z mediów społecznościowych mogą nawet reagować objawami somatycznymi (nudności, zawroty głowy, bóle brzucha). Całkowicie tracą oni prywatność, upubliczniając zbyt wiele informacji na swój temat w sieci. Nie mogą skoncentrować się na innych działaniach, nie kończą ich, mają problemy ze snem. Co trzeci nastolatek budzi się w nocy, aby sprawdzić powiadomienia na profilu w mediach społecznościowych. Ponadto, światło emitowane przez smartfony wywołuje zaburzenia snu.

Jak rozpoznać, czy Twoje dziecko cierpi na FOMO i jest uzależnione od Internetu?

         Nie świadczy o tym czas spędzony przez dziecko przed monitorem, ale to, w jaki sposób korzystanie z Internetu wpływa na całokształt jego funkcjonowania.Konieczność noszenia ze sobą telefonu przez cały czas, niemożność wyłączenia go bez względu na sytuację, ciągłe trzymanie go w ręce, reakcja na każdy sygnał dobiegający ze smartfonu, spędzanie ogromnej ilości czasu w mediach społecznościowych, nastrój zależny od powiadomień w telefonie, ciągłe porównywanie się z tym, co upubliczniają inni oraz trudności z koncentracją i zaśnięciem to główne objawy FOMO. Inne objawy wskazujące na uzależnienie od Internetu to: zaabsorbowanie czynnościami online, coraz dłuższe spędzanie czasu w sieci i brak kontroli nad tym czasem, brak powodzenia w próbach ograniczania tej aktywności, fizyczne symptomy np. ból głowy, gdy nie korzysta z sieci oraz zły nastrój, rezygnacja z kontaktów ze znajomymi w prawdziwym życiu, porzucenie innych hobby niezwiązanych z siecią, brak koncentracji, pogorszenie w nauce, kłótnie oraz kłamstwa związane z rozmowami na temat jego korzystania z sieci oraz coraz większe wydatki finansowe związane z jego aktywnością w sieci.

W jaki sposób pomóc dziecku używać telefonu w racjonalny sposób?

Przyjrzyj się w jaki sposób twoje dziecko korzysta z telefonu, zapytaj jak ono ocenia intensywność korzystania z niego. Poszukaj wydarzeń czy umiejętności u swojego dziecka, z których jest dumne. Pokaż, że może być zadowolone z siebie niezależnie od odbioru w sieci. Porozmawiaj z dzieckiem na temat różnicy między światem kreowanym w mediach społecznościowych, a realnym życiem. Ustal z dzieckiem bezpieczne kryteria, do których powinno się stosować, budując swój wizerunek w sieci. Kontroluj jego czas spędzony w serwisach internetowych. Wytłumacz dziecku, że chodzi o to, aby nie czuło przymusu śledzenia swoich znajomych bez przerwy i lepiej czuło się samo ze sobą. Pomóż dziecku znaleźć nowe hobby, które pomoże mu zrobić przerwę od korzystania ze smartfona. Przypomnij mu, że nie musi zdawać relacji w sieci ze wszystkich nowych doświadczeń czy aktywności. Zaplanuj z dzieckiem przerwy oraz czas wolny, w trakcie którego wyłączyłoby powiadomienia w telefonie, wyrobiło sobie nawyk nie odrywania się od zajęć, aby sprawdzić powiadomienia w telefonie. Zachęć je do wykonywania jednej czynności jednocześnie.

Jak reagować, gdy podejrzewasz e-uzależnienia u swojego dziecka?

           Obserwuj swoje dziecko - jaką ma sytuację w szkole, a jak zachowuje się w domu. Ważny jest odpowiedni moment na rozmowę z nim. Przygotuj się do niej, ustal odpowiednie argumenty, wysłuchaj dziecka oraz odwołaj się do wiedzy na temat e-uzależnień w trakcie rozmowy. Porozmawiaj z nim o negatywnych skutkach jego uzależnienia. Ustal nowe zasady korzystania z Internetu i pomóż mu znaleźć skuteczną alternatywę dla ciągłego przesiadywania w świecie online.

Nadużywanie gier czy Internetu może wiązać się z poważniejszymi problemami u nastolatków. Istnieje wiele powodów, dla których dziecko popada w takie uzależnienie. Ważne jest, aby stopniowo pomóc ograniczyć mu korzystanie z Internetu, gdyż nagłe odcięcie go od wszystkiego co było dla niego najważniejsze (profil w mediach społecznościowych, znajomi online) może doprowadzić do poważnego kryzysu psychicznego, a nawet próby samobójczej. W poważnym problemie e-uzależnień może pomóc terapia. Warto udać się do specjalisty.

W zamieszczonym w załączniku artykule znajdziecie Państwo bardzo szczegółowe wytłumaczenie problemu e-uzależnień oraz dokładny opis pomocy dla uzależnionego dziecka. Znajdują się tam również wskazówki, czego w takiej sytuacji nie robić wobec dziecka oraz gdzie szukać pomocy w obliczu tego problemu. Zachęcamy do zapoznania się z poniższym artykułem.

FOMO i nadużywanie nowych technologii